شهرستان تنکابُن ( شهسوار)

شهرستان تنکابُن ( شهسوار) یکی از شهرستان‌های استان مازندران در شمال ایران است که در غرب این استان و شرق شهرستان رامسر واقع است. باغهای پرتقال فراوانی در این شهرستان وجود دارد. مرکز این شهرستان شهر تنکابن است

تاریخ باستانی�

درمورد سکنه باستانی تنکابن بايد گفت كه آنها را منتسب به آماردها می‌دانند، در دوران بسیار کهن یعنی درزمانی که شاهنشاهان هخامنشی برایران فرمان می‌راندند، در کرانه جنوبی دریای خزر اقوام کادوسی و تپوری وآماردها می‌زیستند که پیوستگی نژادی آنها با نژادآریایی کاملا مشخص نشده‌است.تپورها در مازندران وطبرستان و کادوسیها در گیلان سکونت داشتند.در مورد محل سکونت مردها یاآماردهااطلاعات ما ناقص است. گروهی از مورخین محل سکونت آماردها را در نواحی کوهستانی بین آمل و تنکابن قلمداد کردند.چنین به نظر می رسد که محل سکونت آماردها بین دو طایفه کادوسیها و تپورها بوده‌است، یعنی از آمل فعلی(رود اراز یا هراز)به طرف مغرب تنکابن تادیلمان.

کنت کورث در مورد مردها می‌نویسد:سربازان آماردی با لشکریان اسکندر مقدونی شجاعانه جنگیدند درجنگ گوگامل که آخرین جنگ داریوش سوم واسکندر بود تیراندازان چیره دست آماردی شرکت داشتند و رشادت بسیاری نشان دادند، پس از آنکه اسکندر پارس را غارت و شهرهای زیادی را ویران ساخت داخل ولایت ماردها شد، این قوم از مردمان دارای اخلاق و آداب خاصی بودند آنها مردمانی زحمتکش و دلیر بودند که اسکندر تنها و با تهدید به آتش زدن تمامی جنگلها موفق به تسلیم کردن آنها گردید ودرازای باز پس گرفتن(بوسیفال)اسبش آن مناطق را به حال خود واگذاشت.در دوره شهریاری پادشاهان اشکانی مردهاازاستقلال داخلی برخوردار بودند و در مقابل قوای حکومت مرکزی ایران به شدت مقاومت می‌کردند.فرهاد اول شاهنشاه اشکانی سرانجام توانست آنها را پس از حدود ۲۰ سال جنگ پیوسته و مقاومت مغلوب و مطیع خودساخته و تعداد زیادی ازآنها را برای مرزبانی به قسمت شرقی کشور بفرستد. در نتیجه بی گمان پیش از ورود و استقرار آریاییها در این سرزمین، اقوام بومی در مناطق مختلف تنکابن می‌زیسته اند به ویژه استخوانهایی که در مناطق کوهستانی پیدا شده، حاکی از آن است که اقوامی از آماردها(آمردها)در این دیار سکونت داشه‌اند.

جغرافیا

در غرب این شهرستان، شهرستان رامسر قرار دارد. مرز این دو شهرستان را رودخانه چالکرود تشکیل می‌دهد. در شرق آن شهرستان چالوس قرار دارد.

جمعیت این شهرستان ۱۹۶۴۰۰ نفر است. در شهر شهسوار ۵۸۰۰۰ نفر ساکن می‌باشند. پس از آن شهر خرم آباد با ۱۱۰۰۰، عباس آباد ۹۳۸۴، متل قو یا سلمان شهر با ۸۳۰۲، کلارآباد با ۵۱۳۱ و نشتارود با ۴۷۷۰ قرار دارند. بقیه اهالی در مناطق روستایی ساکن می‌باشند. وسعت این شهرستان ۷/۱۹۷۵ کیلومترمربع می‌باشد.

تاریخچه جداسازی شهرستان تنکابن

شهرستان تنکابن (نام آن پیش از انقلاب اسلامی شهسوار بود) در تقسیمات کشوری، در استان دوم (مازندران) تشکیل شد. ظاهراً تنکابن از دورة اواخر قاجار نیز شهسوار گفته می‌شده‌است. در ۱۳۲۰ ش بخش رودسر خود به شهرستان مستقل تبدیل وازتنکابن منتزع و تابع استان گیلان گردید، بعداً و در ۱۳۲۵ ش بخش نوشهروچالوس نیز به شهرستان مستقل تبدیل واز تنکابن جدا شد. این شهرستان در ۱۳۲۷ ش ۳۷ دهستان داشت. در تقسیمات کشوری ۱۳۵۵ ش مشتمل بود بر بخشهای حومه و رامسر، دوازده دهستان و هشت شهر. در ۱۳۶۴ ش بخش رامسر از آن جدا و شهرستان مستقلی شد. پس از انقلاب اسلامی، بنا بر سابقة تنکابن، نام شهرستان (و شهر) شهسوار به تنکابن تغییر یافت.

دانشگاه

این شهر دارای یک واحد دانشگاه آزاد می‌باشد که یکی از مراکز قدیمی و مهم دانشگاه آزاد در ایران است. آدرس دانشگاه به شرح زیر است : http://toniau.ac.ir و یا http://www.tonekaboniau.ac.ir. این دانشگاه در سال 1365 تاسیس شده و در زمان نگارش این مطلب دارای 91 رشته ی تحصیلی می باشد. همچنین دارای یک مرکزدانشگاهی پیام نور که در جاده خرم آباد قرار دارد و چند مرکز غیرانتفاعی وموسسه آموزش عالی(آیندگان، رودکی و شفق)است

محصولات مهم زراعی�

محصولات مهم زراعی این شهرستان عبارت است از: برنج، چای(رتبه اول تولیددرمازندران)، گندم، خرمالو(یکی ازمهمترین تولیدکنندگان درسطح کشور) جو، لوبیا، انواع صیفی و علوفة دامی. مرکّبات آن، از جمله پرتقالِ(که ازتولیدکنندگان مهم درسطح کشوراست)، مشهور است.همچنین کیوی(۹۰٪تولیدی کشور)، فندق، گلابی، سیب، آلو و آلوچه درآن به عمل می‌آیدکه بعضی از این میوه‌ها صادرمی شود، درضمن این شهرستان یکی ازمهمترین تولیدکنندگان گل وگیاه درسطح استان است که سالانه مقدارزیادی ازآن به کشورهای حاشیهٔ دریای خزرصادرمی گردد. پرورش گاو، گوسفند، بز، گاومیش، اسب، طیور و زنبور عسل، بویژه در میان بند، از مشاغل رایج آنجاست. واحدهای صنعتی پرورش دام نیز در آنجا فعالیت دارند. شیلات در کرانه‌های آن تأسیسات ماهیگیری دارد و شغل بعضی اهالی ماهیگیری است وهمچنین می‌توان ازکارگاههای تولیدماهی قزل آلا(رتبه دوم تولیددرمازندران)نام برد.

صنایع جدیدومعادن�

از صنایع جدید، کارخانه‌ها و کارگاههای تولید چای (از جمله در قلعه گردن و کلارآباد)، کارخانه‌های تولید موادغذایی و بهداشتی، پوشاک و چرم (ازجمله کارخانه خزرخز؛ بزرگترین کارخانه چرم وپوست) در آن فعال است. دارای معدن سنگ آهک در چهارده کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن (نزدیک آبادی یوسف آباد) است. برخی نیز به منابع نفت در آنجا اشاره کرده اندکه وجودچندآتشکده قدیمی درحوالی روستاهای توشکون وهمش بورووجودمنابع گازدرنعمت آبادازتوابع دهستان میرشمس الدین می‌تواند گواهی برآن باشد، همچنین درزمان امیراسعدتنکابنی فرزند ارشد سپهسالار اعظم وسایل زیادی برای استخراج نفت آورده شد که از نتیجهٔ آن اطلاعی دردسترس نیست، همچنین درکوههای نیل کلایه گلیجان ودوهزار معادن زغال سنگ مشاهده شده‌است. از صنایع دستی، نمدمالی و گلیم بافی و جوراب بافی و چادرشب بافی دارد.

کوههای شهرستان تنکابن

مهمترین کوههای شهرستان تنکابن عبارت اند از: بلندترین قله تنکابن سیالان به ارتفاع ۴۱۵۰ متر می‌باشد، عَلَم کوه، تخت سلیمان *، کوه بلور(شاه سفیدکوه)، پیت غار (ارتفاع بلندترین قله : ح ۰۰۰، ۴ متر) در حدود ۳۸ کیلومتری جنوب شهر تنکابن و جنوب شرقی آبادی آردو، نَواس کوه / نواسرکوه (ارتفاع بلندترین قله : ح ۷۰۰، ۳ متر) در حدود ۳۸ کیلومتری جنوب شهر تنکابن و جنوب آبادی آردو، سیاه کَر (ارتفاع بلندترین قله : ح ۶۰۰، ۳ متر) اَسب چَر (ارتفاع بلندترین قله : ح ۳۵۰، ۳ متر) در حدود ۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن، سَرگُل (ارتفاع بلندترین قله : ۳۵۰، ۳ متر) در حدود ۲۸ کیلومتری، بِلِس کوه (ارتفاع بلندترین قله : ۱۵۰، ۳ متر) در حدود ۳۲ کیلومتری و توله سَر (ارتفاع بلندترین قله : ۰۰۵، ۳ متر) در حدود ۳۳ کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن. گردنة �قلعه گردن� در جنوب روستایی به همین نام، در حدود یک کیلومتری جنوب غربی شهر خرم آباد، واقع است.

رودهاوچشمه‌ها

رودهای تنکابن عبارت اند از: چشمه کیله (سه هزار) به طول حدود ۸۰ کیلومتر با جهت جنوبی - شمالی، دوهزار به طول حدود ۱۰ کیلومتر، چالَک رود/ چالِک رود به طول حدود ۴۰ کیلومتر، صفارود به طول حدود ۲۴ کیلومتر، اِزارود (هزاررود)، گرمارود (شاخة اصلی سه هزار)، نشتارود، تنگه چال، تیرِم (شیرود)، وَلَم رود، تیله رود ورودخانه میرشمس الدین باطول حدود ۹ کیلومتر. این رودها پس از آبیاری اراضی شهرستان به دریای خزر می‌ریزند. همچنین این شهرستان دریاچه‌های کوهستانی و چشمه‌های آب گرم و معدنی دارد که ازجمله آنها می‌توان آب گرمهای فلکده درلیرسر، آب گرمی درروستای میانرود وآب گرم سه هزار را که به گرمای حضرت سلیمان معروف است رانام برد.همچنین چشمه آب معدنی شلفت که درسه هزارآن هم درنزدیکی چشمه آب گرم سه هزارولقع شده‌است، آب معدنی شلفت آزآبهای معدنی بسیار گواراوشفابخش است برای هضم غذاوناراحتیهای کبدی وتنظیم دستگاه گوارشی بسیار موثر ومفیدمی باشد، طعم آن شبیه لیموناد است واملاح معدنی گوناگونی دارد.متاسفانه به واسطه نبودن راه شوسه تابحال اهمیت آن بر همه کس روشن نیست، به امید آنکه ازاین آب معدنی مانند آب معدنی چشمه علی مبارک آباددماوند(یاآب معدنی ویشی که درفرانسه‌است)استفاده وبهره برداری شود.

پوشش گیاهی�

پوشش گیاهی تنکابن مشتمل است بر: توسکا، شمشاد، بلوط، مَمْرَز، افرا، راش، زبان گنجشک، گون، گل گاوزبان و مراتعی برای چرای دام. از جانوران نیز دارای شغال، گراز، پلنگ، خرس، قِرقی و قوش است. در رودهای آن انواع ماهی یافت می‌شود، از جمله قزل آلا، سفید، آزاد، کفال و کپور.

آثار ملی ثبت شده شهرستان تنکابن

ساختمان شهربانی (پهلوی – شماره ثبت ۱۵۲۲ – داخل شهر)، پل چشمه کیله (پهلوی اول – شماره ثبت ۳۳۲۹ – داخل شهر) محوطه کورسر (تاریخی – اسلامی – شماره ثبت ۳۷۷۹ – بخش گلیجان، دهستان سلیمان‌آباد، روستای لاک تراشان)، محوطه گورستانی جارجمت (هزاره اول – شماره ثبت ۳۷۸۰ – بخش گلیجان دهستان سلیمان آباد – روستای لاک تراشان)محوطه گورستان جیرمت(پیش از اسلام – اسلامی – شماره ثبت ۳۷۸۱ – بخش گلیجان، دهستان سلیمان آباد جنوبغربی)بنای سنگی کوره سر (احتمالاً اسلامی – شماره ثبت ۳۷۸۳ – بخش گلیجان، دهستان سلیمان‌آباد روستای لاک تراشان)، محوطه و گورستان جیرلپه دشت (هزار وال اسلامی – شماره ثبت ۳۷۸۵ – بهش گلیجان دهستان سلیمان آباد روستای لاک تراشان)، عمارت شهرداری تنکابن (پهلوی اول – شماره ثبت ۵۰۰۱ – داخل شهر)قلعه تنکا (اسلامی – شماره ثبت ۳۳۲۲)، پل فلزی ولی اباد(پهلوی اول-دهستان میرشمس الدین روستای ولی آباد)حمام مَکرود، پل چالکش پل یک دهنه لَپاسَر، دبیرستان سنایی، پل فلزی چالک رود، مدرسه پهلوی سابق، پل رضا شاهی، حمام امیر سعد، پل علی اباد، پل فلزی شیرود،، ساختمان ایستگاه کشاورزی، پل زنگشامحله، بنای تُنِکا، پل فلزی نشتارود، پل قلعه گردن، پل دودهنه خِشتِ نو، مسجد امیر اسعد، /مسجد گیل محله، / پل علی اباد پایین و حوض و سکوی ناهارخوران است.

از جمله آثار قدیمی دیگرشهرستان عبارتند از : عمارت دیوان خانه و مسجد قدیمی و قلعه پیروز در شهر خرم آباد در حدود یک کیلومتری جنوب شهر تنکابن؛ عمارت منتظم دیوان و حمام قدیمی در آبادی گُلیجان در دو کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن؛ عمارت شیخ نورالدین در آبادی نورآباد (احمدسرا) در هشت کیلومتری مغرب شهر تنکابن ن؛ پلهای آجری در مسیر آبادیهای رَمَج محله - کچانک و نسیه محله - فقیه محله و روستای بُرامسر؛ مسجد علامه؛ مدرسة سلیمانیه؛ و گورستانی قدیمی در آبادی سلیمان آباد (کالامور) در هشت کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن. منطقه جنگلی دینارسرا، مرداب نشتارود، منطقه ییلاقی داغ کوه، منطقه جنگلی سفیدآب و کوه سر، آبشارکمیلیه و کوه سرو دینارسرا

آرامگا ه‌ها، امامزاده‌ها و زیارتگا ه‌ها در شهرستان تنکابن

بقعه آقاشیرعلی در میان ناحیه؛ بقعه آقامیرشمس الدین درروستای میرشمس الدین؛ بقعه ایوب پیغمبر؛ بقعه صالح بن علی؛ بقعه سّید علی کیا در روستای رودپشت، بقعه سیده زیبا خانم؛ امامزاده درویش ماهرو تنکابن؛ امامزاده سید ابوالحسن الموید بالله، بقعه سید ابوجعفر ثائری ابیض تنکابن؛ بقعة سیدحبیب اللّه؛ بقعة سیدحسین و سیدرضا در آبادی شیرود؛ بقعة دو برادران در آبادی کَچانَک در سه کیلومتری و بقعة سیدجلال در آبادی زَرَوج محله گلیجان، بقعة میرسبحان در آبادیِ تمیجانَک، امامزاده سیدقوام الدین درروستای کبودکلایه وامامزاده عون بن علی پایین اشتوج-امازادهقاسم

نگاهی کلی به مکانهای تفریحی�

مناطق دوهزار، سه هزار و فرهاد جوی بسیار زیبا و دیدنی می‌باشند.قله سیالان، قله گردوکوه، قله مازوچال، قله شاه رشید، کوه بلور(شاه سفیدکوه)، اثرطبیعی خشکه داران، موزه خشکه داران، منطقه ییلاقی سه هزار، چشمه آب معدنی شلف، چشمه ولگ میال، چشمه دیوخانی، چشمه کارکوه، گرخانی چشمه وینی چشمه، ولگتوک میان چشمه، چشمه سوی، آب گرم معدنی سه هزار، آب گرم معدنی فلک ده، رود دو هزار، رود سه هزار، رود ولمرود، رود آزاد رود، رودمیرشمس الدین، غار کبود آبی ور، غار دانیال، آب بندان جیسا، شکارگاه نرگس کوه، شکارگاه نوارکوه، شکارگاه اکر، شکارگاه پیله کوه، پارک چال دره، پارک سی سراسلمان شهر، موزه گیاهان دارویی کندلوس سلمانشهر، تفرجگاه گرگویه شانه تراش، رود شیرود، رود ترک رود، رود نسارود، رود گرگرود، رود کاظم رود، رود نشتارود، رود چشمه کیله، کوهستان لیمرا، کوهستان پیش کوه، کوهستان نوشا، کوهستان داکو، کوهستان مازوگاسر، آبشار ماهی وزان، آبشار سنگ بن چشمه، آبشار فرهاد جوی، دریاچه یخی یا دریا آبی، دریاچه بلور، دریاچه هزارکوه، دشت دریاسر، منطقه ییلاقی نوشا، قلعه تنکا، ساختمان شهرداری، ساختمان شهربانی، پل آجری قلعه گردن، پل قدیمی لپاسر، شا نشین دشت نوشا، قلعه نوشا، جاده قدیمی مالرو سه هزار، مزارع پرورش ماهیان سردابی دو هزار، مزارع پرورش ماهیان سردابی سه هزار، مراکز پرورش ماهی درآبندان ها(بابولات و..)، کارگاه کوزه گری سلیمان آبادگل چال،، پایه‌های چوبی اسکله بندر تجاری درسبزه میدان، قلعه نوشاه تنکابن، قلعه کتی تنکابن، قلعه هاله کله تنکابن، قلعه بهکله تنکابن، قلعه سیاورز خرم آباد تنکابن، قلعه رودپشت تنکابن، قلعه لشکرک تنکابن، قلعه هلوکله تنکابن، پل قلعه گردن تنکابن، قلعه تنکا تنکابن و.....

پارک ملی خشکه داران

درکیلومتر ۳۰ محور تنکابن به چالوس به بعد از شهر عباس آباد و قبل از سلمانشهر درکنار جاده واقع شده و تنها ۱۲۰ متر باد ریا فاصله دارد. این منطقه حفاظت شده به عنوان تنها جنگل جلگه‌ای و بکر و از آخرین بازمانده‌های اکوسیستم‌های جنگلی جلگه‌ای شمال ایران با مساحت تقریبی ۲۶۰۰۰۰۰ مترمربع مساحت بشمارمی رود. انواع مختلف گونه‌های جانوری و گیاهی مانند توسکا از نوع کرک که در ایران رو به انقراض است سه قلو انجیلی، انار، ممرز، بلوط، لیلکی یا کرات خرمندی، لرگ، ملج، انوع مهم شمشاد، ازگیل جنکلی و یاس وحشی می‌باشد گونه‌های متنوع و فراوان جانوری نیز از قدیم در قدیم در آن می‌زیستند و درحال حاضر زیستگاه حیوانات وحشی نظیر شغال، گرگ، خوک، گربه وحشی و پرندگانی مثل حواصیل خاکستری، قره، غاز، مرغابیها، دارغاز باکلان، اگوت بزرگ و کوچک می‌باشد. خشکه داران با شرایط مذکور و برخورداری از ساحل زیبای دریای خزر و مجاورت با شهرهای توریستی و امکانات اقامتی و پذیرایی از جمله بهترین مناطق برای اجرای تور می‌باشد درحاشیه این منطقه نیز یک موزه تاریخی طبیعی ایجاد شده که مجموعه تاکسیدرمی از حیوانات وحش شمال ایران را به نمایش گذارده و همواره مورد استقابل محققان و دانش پژوهان است با هماهنگی اداره محیط زیست می‌توان از این جاذبه بازدید کرد.
دشت دریاسر

جاده آسفالته دو هزار از سه راهی خرم آباد و قبل از پل چشمه کیله آغاز و با عبور از شهر خرم آباد و دو راهی لتاک و پارک چالدره با طی مسافت ۴۰ کیلومتر به کلیثم می‌رسد از این نقطه در شرق جاده با صورت پیاده در حدود ۵/۱ ساعت در مسیر صعود به قله سیالان دشت زیبای دریا سر وجود دارد. این منطقه ۲۰۰۰۰۰ متر مربغ مساحت دارد، ارتفاع دشت از این صحرا ۱۸۰۰ متر بوده و به این خاطر در تابستان دارای آب و هوای بسیار مطبوعی است. وجود کوهای زیبای هر تنگ لات خان بن، سیاه کل و کل تلا، کوههای پوشده از گیاهان، چشمه‌ها و رودهای پر آب دریاسر را بعنوان یکی از جاذبه‌های منحصر بفرد کشور معرفی می‌کند.
منطقه ییلاقی سه هزار

مسیر دسترسی تنکابن به خرم آباد پس از عیور از قلعه گردن به سمت جنوب امتداد یافته و دو راهی لتاک در جانب شرقی وارد یک جاده خاکی می‌شود که به طرف منطقه زیبای سه هزار ادامه پیدا می‌کند دره سه هزار منطقه‌ای بکر، زیبا با چشم اندازهای بدیع، چمنزارها، جنگلهای مرتفع و جلگه‌ای، روددخانه پر آب سه هزار یک مانده‌است آب و هوای مطبوع به همراه ابشاره‌ها و چشمه‌های آب گوارا و آرامش رویایی این منطقه برای گروههای توریستی مشتاق آرامش و طبیعت کاملاً ایده‌آل است. پس از طی کردن مسافتی د رحدود ۳۵ کیلومتر با وسیله نقلیه در صورت ۳۰ کیلومتر پیاده روی در دو کیلومتری شمال شرق روستای میان رود در غرب رودخانه پرور آب معدنی شلف قرار دارد که Ch مواد قلیایی، نمکی، آهکی، فسفر، اکسید آهن، سیلیس، پتاس، آلومین، کلر، سود، کربنات، منیزیم و اسید سولفوریک تشکیل شده و با دارا بودن خواص طبی فراوان برای درمان بیماریهای مختلف، نظیر امراض کلیوی سوء هاضمه و نقرس، امراض جلدی و درد روماتیسم مفید است این آب معدنی به همراه مناظر زیبای طبیعی اطراف مورد علاقه ورزشکاران و طبیعت گردان می‌باشد.
غار دانیال

این غار زیبا در ارتفاعات مشرف به سلمانشهر قرار دارد سلمانشهر در ۳۰ کیلومتری شرق تنکابن در مسیر ارتباطی کناره چالوس به تنکابن قرار دارد این شهر در ساحل زیبای خزر واقع شده و مسیر دسترسی به غار دانیال از وسط شهر و از خیابان میانی شهر و محور ارتباطی در محل میدان مرکزی شهر جدا و وارد خیابان دریا گوشه می‌شود این خیابان در ادامه از شهر خارج و به طرف جنوب و دامنه‌های زیبای البرز ادامه پیدا می‌کند و در خاتمه به روستای چاری می‌رسد و از وسط رود چاری گذشته و پایان می‌یابد کل فاصله تنکابن تا آخر روستای چاری ۴ کیلومتر بوده و ازمحل با پای پیاده به ۱ ساعت زمان لازم است تا با عبور از ارتفاعات یلاع و زیبا و جنگلی به دهانه غار رسید. داخل غار بسیار سرد بوده و آب گوارا و سردی هم در داخل آن جاری است مواد آهکی چکیده از سقف غار منظره زیبایی دارد پهنای غار از ۲ الی ۵ متر متغیر است و طول آن نامعلوم است و به گفته بومیان به ۶۰۰۰ مترمی رسد شباهت زیادی بین این غار و غار علیصدر وجود دارد این محل برای اجرای تور برای هر گروه سنی جالب و دلپذیر است.
پارک جنگلی چالدره

در ۱۸ کیلومتری مسیر تنکابن به دو هزار و درکنار جاده قرار دارد و مسیر آسفالت بوده و پارک زیبای چالدره با ۹۴ هکتار مساحت در میان دلتای دو رود سههزار و دو هزار و محل اتصال آنها قرار دارد این پارک با پل پارکینگ، سرویسهای بهداشتی، اب و برق، الاچیق از امکانات پارک چالدره می‌باشند طرحهایی برای توسعه این پارک در دست اجرا است.




آبشار فرهاد جوی

جاده آسفالته دو هزار و سه هزار که از تنکابن آغاز می‌شود پس از عبور از خرم آباد به مساحت ۲ کیلومتر به منطقه قلعه گردن می‌رسد که منظره جالبی را در دامنه ارتفاعات کوتاه و جنگلی از جلگه و دریای تنکابن به نمایش می‌گذارد. این محل با تنکابن ۸ کیلومتر فاصله دارد در کنار جاده از تونل انحرافی و تاریکی قلعه تنکا که آب و لمرود را به رود سه هزار ملحق می‌کند آبشاری ایجاد شده که ده متر ارتفاع دارد و تا ۵۰ متر قابل افزایش است در جمع محیطی زیبا برای اتراق مسافران بوجود آمده‌است.
آب گرم معدنی فلک ده

این مکان بکر در لیر سر قرار دارد، مسیر آن از سه راهی خرم آباد در داخل شهر تنکابن و قبل از پل چشمه کیله آغاز و پس از عبور از شهر خرم آباد به دو راهی لتاک می‌رسد، از این محل پس از عبور از پل به فاصله اندک دو راعی سه هزار و لیر سر وجود دارد که از این محل جاده بصورت خاکی ادامه پیدا می‌کند کل فاصله تنکابن تا روستای سنتی فلکده ۳۳ کیلو متر است. آب گرم با درجه حرارت متوسط در کنار رودخانه لیرسر و یک چشمه آب سرد به همراه جنگلهای انبوه و کوههای پوشیده از درخت برای اجرای تور و گروههای مختلف توریستی بسیار جالب است.